Endüstriyel İnternet ve BOS’lar Çağı

Hayatınızın en önemli konusunda son kararı bilgisayarların aldığı bir dünya düşünün. Hayır bilim kurgu filmlerinden bahsetmiyorum. İçinde yaşadığımız çağda öyle hızlı bir dönüşüm içine girmiş bulunmaktayız ki farkında olmadan günlük hayatta birçok ölümcül ve önemli kararı bilgisayarların vermesini bekliyoruz. Bu durmu cümle içnde kullanınca kulağa biraz garip gelebilir.

Ama 27 Ekim 2002 tarihinde Rotterdam liman girişindeki bariyerleri yöneten BOS kod adlı bilgisayar 3 metre olarak belirlediği su baskını yüksekliğini su seviyesi 2.99 metreye düşünce limanı kaptmaktan vazgeçti. Sistemi tamamen BOS kod adlı bu bilgisayar yönettiği için hiç bir kişi müdahale etmiyordu. BOS’un aldığı bu karar liman ve çevresinde yaşayan 1 milyon kişiyi, onbinlerce konteynırı ve onları üreten Avrupalı sermayedarları ve limanda bulunan onlarca gemiyi ilgilendiriyordu. BOS’u bu kadar yetkili kılan hava durumu merkezlerinden, etraftaki gemilerden ve şamandıralardan aldığı veriyi eşzamanlı olarak işleyerek en iyisine karar vereceğine olan güvendi. Aslında Kuzey Deniz Duvarı’nın arkasında yakını olan bir insanın vereceği karardan çok daha mantıklı ve duygudan arınmış olduğuna olan inanç.

Günlük hayatta kullandığımız araçlarda yer alan güvenlik sistemleri ve şerit takip sistemleri de aynı zamanda küçük birer BOS olarak karar vermiyor mu? Hata yapma oranı çak daha düşük olan makineler araçlarda bulunan onlarca sensör ve kameradan aldığı veriyi işleyerek şoförün yaptığı hataları tolere etmeye hatta engellemeye yönelik değil mi? Yaklaşık 2 yıl önce çıkan bir haberde en büyük elektronik cihaz üreticilerinden Foxconn 1 Milyon işçiyi makine robotlarla değiştireceğini açıklamıştı. Üretimde insan kaynaklı hataları minimize etmeye yönelik bu karar işçilerin kötü koşullarını düzeltemeden işsiz kalmalarını sağlamadı mı?

Son 200 yıl medeniyet tarihine bakıldığında insanoğlu 2 büyük devrim yaşamıştır. Birincisi Endüstri Devrim. İkincisi ise Dijital Çağ dediğimiz Endüstriyel İnternet devrimi. İnternetin yaygınlaşması ve kullandığımız cihazların her geçen gün gelişmesi bu devrim/dönüşümün yaşanmasını hızlandırıyor. Önceleri sadece iletişim alanında yaşanan hızlı dönüşüm her ne kadar internetin ve gelişen cihazların sadece insanların iletişim kurma yöntemleri üzerinde etkili olduğunu düşünmemizi sağlasa da düşen depolama ve sensör maliyetleri her geçen gün kullandığımız tüm araçların akıllanmasına ve işlem yaparak karar verebilmesine olanak sağlıyor. [1] [2] Bu da olumlu yönden bakıldığında yapılan hataları minimize ederek bir çok alanda gereksiz kaynak sarfiyatını önlüyor ve bizi kazalardan olabildiğince koruyor. General Electric’te Chief Economist (Bu kavramın Türkçe’sini bulamadım) Marco Annunziata aşağıdaki TED konuşmasında elde edilen bu kazanımları havacılık, sağlık ve enerji sektörlerinde verdiği örneklerle açıklıyor.

Sadece bir arama motorundan öte olan Google geçenlerde sadece akıllı termostat ve akıllı bir sensör ürünü olan NEST’i 3,2 Milyar dolara satın aldı. Sadece termostat ve sensör olarak bakıldığında oldukça mantıksız bir alışveriş görünebilir. Ama iPod’u çıkaran ekipte olan Tony Fadell ve yine bir Apple çalışanı olan Matt Rogers geliştirdikleri ürün ve sistemle akıllı cihazlar çağında çığır açtılar. Kısaca ürünleri aşağıdaki videodan ve web sitesinden inceleyebilirsiniz. Aynı deneyimi kullandığımız tüm cihazlarda yaşadığınızı düşünün. Evinizdeki televizyon, bindiğiniz araba Nest Termostat kadar akıllı olacağı günlere doğru yaklaşıyoruz. Çok değil 2-3 yıl önce fütüristlerin ve bilim kurgu düşkünlerinin kurdukları cümleleri bugün gerçekleşmiş olarak görüyoruz.

Nest Termostat

Nest Duman ve CO Alarmı

Farkında olmasak da bugün bile günlük hayatımıza etki eden birçok karar BOS’lar tarafından alınıyor. Ve bu BOS’lar akıllanmaya devam ediyor. Dönüşüm sadece iletişim alanında değil hayatımızın her alanında yer almaya başladı.

Kamil Mehmet ÖZKAN