Lojistik ve Küreselleşme

Globalleşme, iki kavramın gelişmesi ile hız kazanmıştır. İletişim teknolojileri ve lojistik sektöründeki gelişmeler. Daha önceki çalışmalarda iletişim teknolojileri ve internet hakkında çeşitli araştırmalar yapmıştım.

Aslında tekerliğin bulunmasına kadar geriye gidebileceğimiz bir konu ama biz biraz yakından alalım. Meşhur sanayi devriminden önce daha çok ticaret yolları üzerinde seyahat eden kervanlarla yürütülen ticaret sadece yükte hafif, pahada ağır denilebilecek ürünler üzerine yoğunlaşmıştı. (İpek, baharat, değerli madenler… )

Kömür destekli buhar gücünün kullanılmaya başlanmasıyla birlikte işler değişmeye başladı. Demir yolları kurulmaya başlanmış, ülke içlerinden demir yoluyla limanlara ulaştırılan ürünler buhar gücüyle daha güçlü ve hızlı hale gelmiş gemilerle diğer ülkelere gönderilmeye başlandı. Bununla birlikte doğan ham madde ihtiyacı sömürgelerden gemilerle getirilerek karşılanıyordu. (İş gücü ise hepimizin bildiği üzere köle sistemi ile karşılanıyordu.)

Daha sonraları ise siyah altın petrol kullanılmaya başlandı. Kömüre göre daha verimli bir yakıttı. Bununla birlikte aslında global liderlik bayrağının yüzyıllardır yorulmuş Britanya İmparatorluğundan Amerika Birleşik Devletleri devralıyordu. Petrol günümüze kadar kullanılmaya devam ettiyse de sonraki aşama olan nükleer güce geçişte de Amerika Birleşik Devletleri öncülüğü elde edince liderliğini devam ettirebildi.

Tüm bu gelişmelerle birlikte ulaşım sektörü devamlı gelişiyor, maliyetler devamlı düşüyor. Her geçen gün yeni teknolojiler bulunuyor. Gemiler o kadar büyüdü ki binlerce tonu bir kerede okyanusun diğer tarafına nakledebiliyorlar. Günümüzde yüzen fabrikalar bile yapıldı. Ham madde ile yola çıkan gemi içindeki üretim merkezlerinde tüm üretim aşamalarından geçerek son ürün olarak karşı tarafa teslim edilebilmektedir. Türkiye’den yüklenen mermer blokları ABD’ye varana dek işlenmekte ve gemiden satışa hazır ürün olarak indirilmektedir.

Taşıma maliyetlerinin azalması ile birlikte üretim maliyetleri yüksek olan batı müthiş fırsatlar geçtiğimiz yarım asırda katma değeri az olan üretim yükünün Uzakdoğu’ya özellikle Çin’e kaydırılmasına sebep oldu. Bugün kullandığımız neredeyse tüm ürünler Uzakdoğu’da üretilmektedir. Eskiden sadece değerli madenlerin ve baharatların taşındığı Uzakdoğu’dan, bugün artık çok basit ürünler gelişen ulaştırma teknolojileri sayesinde çok ucuz maliyetlerle getirilebilmektedir.

Kamil Mehmet ÖZKAN