Dijital Çağ’da Girişimcilik 1 – Giriş

Dijital Çağ’da girişimcilik ekosistemlerinden önde gelen Kickstarter’da bugüne kadar 75.613 girişim başarılı olarak istedikleri sermayeye ulaştılar ve milyonlarca bağışçı ve yatırımcıdan toplamda 1,44 Milyar $ sermaye topladılar. Kickstarter sadece bir örnek. Indiegogo, Quirky, Tilt, Appbackr, Crowdfunder gibi platformlar bazıları. Yeni çağda girişim fikrinize fon bulmak için onlarca seçeneğiniz, var. Sadece yakın çevrenizden değil binlerce km öteden hiç tanımadığınız yatırımcılardan aldığınız bağış ile fikrinizi hayata geçirmek artık çok kolay. Ama bu durum hep böyle değildi.

Birinci sanayi devrimi dönemine baktığımızda o dönemin girişimcileri ve buharlı motorun babaları James Watt ve Matthew Boulton gibi isimler sadece fikir sahibi zeki kişiler değil, aynı zamanda ayrıcalıklı kişilerdi. O dönemlerde girişimci olabilmek ve devrimci bir fikrinizi hayata geçirebilmek için ya yönetici sınıfına mensup olmanız  ya da ayrıcalıklı kişilerden olmanız gerekiyordu. Genel halk seviyesine indiğimizde girişimcilik bakkal vb. açmanın ötesine geçemiyordu. ikinci sanayi döneminde de durum çok farklı değildi. Nikola Tesla’da yatırımcısı Westinghouse’un desteği ile inanılmaz ürünler üretmeye başladıktan sonra yatırımcısının zora girmesi ile insanlık tarihi için çok önemli sayılabilecek ürünlerini ticarileştirme fırsatı bulamadı. Burada girişimcilik için fikrin önemli ama yeterli olmadığını da bir kez daha deneyimliyoruz.

Günümüzde ise Mark Zuckerberg Harvard’da okuluna devam eden görece asosyal bir öğrenci olarak Facebook devini bugünlere getirmiş, ilk icat edildiğinden beri yeteri kadar ilgi görmeyen ama bir türlü de kullanıcının vazgeçemediği SMS’i yeni çağda yorumlayarak çeyrek milyar kullanıcıyı 99 cent ödemeye ikna etmiş olan Jan Koum ve Brian Acton’ın kurmuş olduğu 55 çalışana sahip Whatsapp’ı 19 Milyar$’a satın almıştır. Ülkemizde 19 Milyar $ değerinde bir marka ve şirket bulunmadığı göz önüne alındığında dijital çağda sıfırdan oluşturulan bir girişimin kuruluşunun 10. yılında, 55 çalışanlı 5 yaşındaki bir şirketi bu kadar büyük miktara satın alması sanayi dönemi girişimcilik kuralları ve ekosistemi ile açıklanamaz.

Sadece Kickstarter’da fikirlerini hayata geçirmek için, gelişmiş üretim yöntemleri ile prototiplerini üretmiş 75.613 girişimci hiç görmedikleri tanımadıkları, ve görüp tanışmayacakları milyonlarca kişiden bağış veya yatırım alarak fikrini başarılı şekilde hayata geçirebildiği, bu miktarın 2 kata yakınının ise bu girişimde başarısız olduğu duruma dijital çağda girişimcilik diyoruz.

Kamil Mehmet ÖZKAN

(Bu yazı dizisi Musiad Çerçeve Dergisi için hazırlanmıştır.)